V1131 Splinter

Stel je voor. 1959. Het stormt flink en je doet als bemanningslid aan boord bij Ricus van de Stadt mee aan een zeilrace op de Noordzee. En terwijl je scherp aan de wind met zijn nieuwste ontwerp Pionier van amper negen meter tegen metershoge golven opbokst, merkt je schipper droogjes op: ‘Nou dat polyester kan toch meer hebben dan ik dacht!’. Dan moet je wel heel goede vrienden zijn, wil je hem niet eens flink de oren wassen.

Het verhaal komt van Willem de Vries Lentsch II en het illustreert twee dingen. Toen polyester in de jachtbouw zijn intrede deed, was omtrent sterkte en constructie nog bitter weinig bekend. Van de Stadt had zijn ‘Pionier’ dan ook vooral vanuit intuïtie ontworpen en boekte met het snelle jachtje onmiddellijk een imposante serie wedstrijdsuccessen. Maar de anekdote laat ook zien dat de ontwerper onder de indruk was van de sterkte en de mogelijkheden van het nieuwe materiaal. Dat moet hem zeker hebben geïnspireerd, want enkele jaren later viel een ander ontwerp van zijn hand in de prijzen:

[onderstaand stuk graag in cursief weergeven, is een lang citaat]

In de prijsvraag 1965 van de Koninklijke Verbonden Nederlandsche Watersport Vereenigingen werd de eerste prijs gewonnen door E.G. van de Stadt met het ontwerp Splinter 21. Dit polyester jacht bezit een elegance en zwier, die men zelden ziet. Met zijn zelflozende kuip is de Splinter zeer geschikt voor het zeilen op zee. De indeling is met drie slaapplaatsen.

De betimmering is zeer luxe, het dek en de opbouw zijn met een binnenwand welke een volkomen gladde afwerking geeft. De zeeg is afgewerkt met een fraaie mahoniehouten voetlijst met berghout, blank gelakt. Een groot voordeel is dat de Splinter zeer goed trailerbaar is achter een middenklasse auto, dit maakt hem bijzonder geschikt voor vakantie naar bijvoorbeeld de Middellandse Zee.

De Splinter 21 is een zelfrichtend jacht. Daarom hebben we geen luchtkasten ingebouwd. Maar hiervoor in de plaats hebben we zeer nuttige bruikbare bergruimte gekregen. De ruimte, de hoogte en de grote keuken in dit zeeracertje van 21 voet zijn werkelijk bewonderenswaardig. Het voor- en achterschip zijn door dekluiken toegankelijk.

Dit polyester jacht wordt onder toezicht en volgens de voorschriften van Lloyds Register of Shipping gebouwd. Op verzoek kan een certificaat worden geleverd.

(Vrij naar: Folder Jachtbouw Peulen, 1965)

Ontworpen voor polyestertoepassing

De Splinter 21 hoorde dus net als de Pionier (en de latere Sprinter 32) bij de eerste serie ontwerpen die Ricus van de Stadt voor uitvoering in glasvezelversterkt polyester ontwierp. In tegenstelling tot veel Engelse en Amerikaanse ontwerpers die vasthielden aan klassieke vormen zoals de S-spant, voerde hij daarbij een aantal radicale vernieuwingen door. Voortbordurend op het succes van een gescheiden vinkiel en balansroer zoals hij eerder met succes bij de Zeevalk en Zeeslang had toegepast, maakte hij in het ontwerp van Splinter volop gebruik van de mogelijkheden van zijn nieuwe bouwmateriaal. Dat is te zien aan de ronde en halfronde luiken en toegangen, de hogere kajuitopbouw met afgeronde hoeken en de langgerekte kajuitramen die binnen voor veel licht zorgen. De Splinter 21 is dus niet alleen met glasvezelversterkt polyester gebouwd, ze is ook als een van de eersten echt voor het gebruik van kunststof ontworpen.

Splinter is in de winter van 2020/21 bij Orange Nautical Services in Zaandam verwend met een nieuwe laklaag, nieuwe ramen en een elektrische motor. Een snel, dapper en behoorlijk eigenwijs jachtje dat een bijzondere plaats inneemt in de geschiedenis van het jachtontwerp.