V1102 Banjaard

In de hierboven vermelde scheepsgegevens is te lezen dat de Banjaard een gemodificeerde Volksboot is.

Met name de Werf Hudson te Rotterdam van Karel Beer heeft zich bezig gehouden met dit soort variaties op het Thema Folkbat, van de Zeeds-Noorse Deense commissie die ontstond naar aanleiding van een Zweedse prijsvraag van het Zweedse Verbond, die niet leidde tot een winnaar maar 3 tweede plaatsen opleverde. Aan Tord Sundén werd de opdracht gegund van deze ontwerpen een goed geïntegreerd ontwerp te maken. Hij is daar bijzonder goed in geslaagd! De Scandinavian Folkbat is de grootste kielbootklasse ter wereld geworden, met vloten all over The Globe.

In Nederland zij n veel van deze schepen te vinden van diverse werven. Veelal zijn het variaties binnen de oorspronkelijke schaal, in het kader van het optimaliseren voor de RORC meetregel. Deze schepen konden daarmee in de kleinste RORC klasse meedoen.

De bekendste bouwers waren Kroes, P. Bouhuis en Karel Beer van de Hudson werf.

Kroes tekende de Jupiter, de Scyth en de Boemerang, qua belijning en opzet duidelijk verbonden aan het oorspronkelijk ontwerp van Tord Sundén.

Piet Bouhuis bleef ook bij het originele ontwerp, maar de Hudson werf begaf zich op het pad van de uitvergroting.

De Banjaard is een uitvergroting met een factor 1,15 in alle richtingen. Gevolg is een veel volumineuzere romp dan bij de Folkbat. Dat leidt tot een relatief te hoog opdrijvende romp, waar dan meteen ook weer veel meer ballast onder moet, om een mooie verhouding tussen boven en onderwaterschip te bereiken. Het relatief hogere ballast aandeel leidt dan meteen weer tot een groter zeil draag vermogen 15% langer en breder en dieper geeft een 52% groter scheepsvolume, terwijl het rompgewicht zonder ballast, met maar 30% toeneemt. Zo ontstaat meer ruimte voor ballast die, door de schaalvergroting ook dieper komt te liggen.

Je zou zeggen, alleen maar winst, maar zo is het niet. Op de een of andere manier is de schaalvergroting iets dat wat storend in het oog springt. Bij de Banjaard is dat de opbouw. Deze mist de elegance van het originele ontwerp. Zou dat er niet zijn, was er niets op aan te merken!

Wat hier speelt is natuurlijk een kwestie van smaak en daarover valt immers niet te twisten. De Banjaard is een prachtige uitwerking van een heel succesvol concept. In zijn soort en voorkomen, een bijzonderheid.

De VKSJ kent, blijkens het oude boek nog zo’n vergrote Folkbat van De Hudson/Karel Beer, de Jasima. Overnaads gebouwd in iroko gangen op stalen spanten. Dit schip meet maar liefst 10m over de stevens, bij een breedte van 2,95m. Jammer genoeg is er geen foto bij.