V1081 Kleinkapitalist

Met de aanmelding van de Kleinkapitalist is de VKSJ weer een nieuw kleinste lidschip rijker. Het voordeel van zo´n klein schip erbij is dat de anderen groter lijken, zonder dat het liggeld toeneemt.

Schrijver dezes heeft met de kleinste 3 van de reeks van de Oostzeejollen of Lynaess bootjes ervaring opgedaan, deze maakt dat er met plezier over kan worden geschreven. De 13 voeter is echt een klein bootje, geschikt om op plassen en meren te worden gevaren. De 15 voeter waar het hier om gaat wordt veelvuldig op de Oostzee gevaren. Dat gaat prima. Deze kleine boot gedraagt zich voorbeeldig in zeegang, als gevolg van de volle rompvorm met fijne einden in kop en kont. De lange kiel en de S-spant fragen hier zeker aan bij.

De Kleinkapitalist is uitgerust met een 4 of 5 pk motor in een bun. Op het achterdek is een ovaal deksel, waar door de motor in de bun gehangen kan worden. Uit het zicht voor bemanning, omstanders en BB dieven. Dat is winst, maar er is ook verlies. De onderkant van de bun is open en er is uit het achterstuk van de kiel en het aangehangen roer een aanzienlijk stuk uitgenomen worden. Dat maakt dat deze 15 voeter onder motorvermogen op het roer reageert als een mammoet tanker. Achteruit varen is helemaal een avontuur, maar ja dat komt vaker voor met S-spant langkielers. Het probleem is natuurlijk dat bij gering roeruitslag het schroefwater meteen al het roerblad mist. In zijn achteruit wordt het schroefwater de bun ingeblazen. Om het niet verder te laten komen heeft de fabrikant er een tweedelig demontabel houten vloertje in gelegd. De boot wordt in zijn achteruit dus niet gestuurd door het aangezogen water, maar door de waterstroom van de achterwaartse snelheid De motor hangt zo diep in de bun dat de uitlaat te vol water staat, waardoor deze zonder een extra slangetje als uitlaat boven de waterlijn, niet wil starten. Mochten er startproblemen zijn, is dat na de controle of er benzine in het tankje zit en of het dodemanskoordje wel is aangesloten, het eerste waar naar gekeken zou moeten worden. Al was het maar om te voorkomen dat de vaardag wordt verpest door een onwillig motortje. Zelf ben ik eens in de verleiding gekomen om de bougie te controleren. Dat is echter een behoorlijk karwij, omdat de kap dan van het motortje af moet en dan nog moet je Japanse handjes en vingertjes hebben en blij zijn dat er niet bougies in zitten.

De lezer vermoedt wellicht al dat ik zelf de voorkeur zou geven aan een aanhangmotortje op een plankje. De winst is tweeledig: manoeuvreren op de motor gaat prima en het zeilgevoel zal ook aanzienlijk beter zijn. Tot slot win je een ruime droge bergplaats onder het achterdek.

Maar je verliest dan ook: De Midget 15 met bun heeft een hoger kajuitje. En dat is weer wat extra comfort! Zo is het ook schipperen geweest met deze Midget.

Al met al een klein bootje met slaapplaats voor twee, ruimte om wat spulletjes te bergen, zodat redelijk kan worden gekampeerd. De Kleinkapitalist is uitgerust met een grote buiskap die wellicht uitbreidbaar is tot kuiptent, zodat de kuip ook bij slechter weer bruikbaar is.

Het fractionele sloeptuig is recht toe recht aan met 3 stagen, een stagfokje en een Genua. Het grootzeil heeft een rif, dat bij veel wind beter wel gestoken kan worden, omdat het vrijboord vrij laag is. Hoewel het bootje rustig beweegt in golfslag is de preekstoel een geruststellende voorziening.

Met het ontwerplaar 1969 is de Kleinkapitalist een klein maar bijzonder scheepstype in het beeld van de watersport in Nederland in de 70er jaren. Opvallend is dat deze scheepjes geen enkele concessie hebben gedaan aan de sinds de 2^e wereldoorlog voortschrijdende vormverandering in de watersport. De lijnen van de Oostzeejollen zijn voltrekt vergelijkbaar met die van de jollen in de andere Skandinavische landen.

Naschrift eigenaar:

Volgens de overlevering is de Midget 15 oorspronkelijk in 1820 ontworpen door Ole Jensen. In de vroege jaren 60 paste Christian Madsen in opdracht van de Deense Lynaes werf het ontwerp aan voor bouw in polyester. Daarbij ging het nog steeds om boten voor de visvangst. B. Maltha-Müller tekende de versie als zeiljachtje. Naderhand zou hij ook een 20- en een 29-voets versie ontwerpen. In Denemarken is de boot bekend als Lynaes 14. De eerste exemplaren zouden in de jaren ’60 moeten zijn gebouwd. Naderhand werd het scheepje als Delta zeiljol, Oostzeejol en later als Midget 15 in Nederland gebouwd en als Nordica 16 in Canada. De Lynaes/Midget/Nordica is getuigd als sloep, zeiloppervlak 11.43 m2.