V0963 Facet

We hebben voor de beoordeling voldoende foto’s van het schip. Ook zijn er door de eigenaar het spantenplan en de tekening met verticalen en waterlijnen van de romp ingezonden. Aan de hand hiervan is het schip goed te beoordelen.De Brabant klasse is een van de geslaagde ontwerpen van de bekende naoorlogse ontwerper Alan Buchanan, die met name ook in Nederland actief was. Hij bouwde hier een relatie op met de Nederlandse scheepsbouwers, voor wie hij stalen motorboten en zeiljachten ontwierp zoals de bekende Brabant klasse, de Marken etc. Ook in andere Europese landen was hij actief. Vele malen per jaar maakte hij een rondreis door Nederland, Duitsland, Frankrijk, Zwitserland en Italië, waar altijd wel een aantal jachten van zijn ontwerp in aanbouw waren.

Het ontwerp van de Brabant tekende Buchanan in het midden van de 50er jaren, in eerste instantie opdracht van de werf Stebbings Ltd. Te Burnham. Deze houtbouw werf liet de casco’s in serie bouwen bij de Firma Tak te Raamsdonkveer. Sebbings bouwde ze dan in Burnham af met een houten dek en opbouw.

De relatie met de Nederlandse werven was daarbij bijzonder, omdat men er hier in slaagde om tegen concurrerende kosten in serie toch relatief lichte stalen schepen te bouwen. Dit fenomeen is helder beschreven in het boek “Sailing Yacht Design” van Douglas PhillipsBirt, waarin gedetailleerd wordt aangegeven hoe ( plaat dikte van huid en dek, maar ook spant en dekbalk dikte) men in Holland kans zag lichter dan de Lloyd’s-Specificaties te bouwen, zonder concessies te doen aan strakheid en stevigheid, maar met winst qua prestaties en stabiliteit.

Bijzonder aan de Facet is dat het geen Brabant als alle anderen is geworden. De eerste eigenaar, de heer C.H. v.d. Bosch heeft er voor gekozen het platgat van het Brabant ontwerp in te ruilen voor een achteroverhang met spiegel met een doorgestoken roer. Ook werd het houten dek vervangen door een stalen dek. Daarmee werd het gegarandeerd waterdicht. Wat bleef was de houten opbouw, i.v.m. het lagere gewicht, maar werd de kuip kleiner uitgevoerd. Zo is de Facet eind 60er jaren gebouwd door Jachtwerf J. Dekker te Amsterdam. Daar had men overigens veel ervaring met de ontwerpen van Alan Buchanan, zodat men geen enkele moeite zal hebben gehad met de Facet.

Oogmerk van de heer v.d. Bosch was het schip zeewaardiger te maken, geschikt voor lange zeereizen tot en met een wereldreis aan toe. Dat hij daarin meer dan geslaagd is blijkt wel uit het feit dat het schip inmiddels 3,5 maal de wereld rondgezeild is, in mijlen wel te verstaan, anders zouden we een lidschip bespreken, dat in Japan of Nieuw Zeeland haar ligplaats heeft. Bijzonder aan de Facet in voorts dat alle beslag minutieus werd uitgedacht en deels ook zelf werd vervaardigd door de heer v.d. Bosch.

Al met al heeft de Facet meer elegance dan de organieke Brabant klasse, zonder deze tekort te willen doen. Duidelijk is het jachthek een meerwaarde voor het schip, waardoor er een meer uitgewogen passende verhouding ontstaat tussen kop en kont. Ook de opbouw is daardoor meer in overeenstemming met de romp die er onder zit. Het is echt meer schip! De eerste eigenaar heeft dit goed gezien en duidelijk een meerwaarde gecreëerd t.o.v. het originele ontwerp. Daarbij komt dat de Facet een prachtige strakke romp heeft meegekregen, die daardoor ook nog eens het toonbeeld is van vakbekwame bouw en zorgvuldig onderhoud. Een lust voor het oog!

Al met al is de Facet een bijzondere interpretatie van het oorspronkelijke ontwerp van Buchanan, waarvan we vinden dat deze meer dan geslaagd is. De esthetische verhouding van opbouw en romp zijn niet alleen gebleven, ze zijn verbeterd. Over het algemeen pakken zulke individuele aanpassingen van het werk van bekende scheepsarchitecten minder fraai uit: De Facet daarentegen is een prachtige uitzondering op dat fenomeen. Daarmee is ze zowel qua ontwerp en uitvoering als ook qua zeilgeschiedenis een uniek schip.

Gelet op ontwerp- en bouwjaar, de bijzondere pedigree en de prachtige staat van onderhoud, als ook de hoge mate van authenticiteit, kan de Facet naar het inzicht van de Toelatingscommissie ingedeeld worden in de Classic klasse van de VKSJ.